Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αναφέρεται σε μια κατάσταση η οποία προκύπτει από την ελλειπή οξυγόνωση των κυττάρων και οδηγεί στην καταστροφή τους, με αποτέλεσμα την εμφάνιση διάφορων συμπτωμάτων που αφορούν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια διακρίνονται σε ισχαιμικά και αιμορραγικά ανάλογα με την αιτία που τα προκαλεί.

Ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο: προκύπτει όταν κάποια περιφερική αρτηρία ή μικρότερα αγγεία εντός του εγκεφάλου παρουσιάσουν κάποιο έμφρακτο με αποτέλεσμα τη διακοπή της αιματικής ροής και την καταστροφή των κυττάρων του εγκεφάλου λόγω της έλλειψης οξυγόνου. Η απόφραξη οφείλεται είτε στη στένωση κάποιου αγγείου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβου, ή σε κάποιον θρόμβο που έχει σχηματιστεί σε απομακρυσμένο σημείο (συνήθως κοντά στην καρδιά) και μέσω της αιματικής ροής ταξίδεψε προς τον εγκέφαλο, προκαλώντας εμβολή. Τα ισχαιμικά επεισόδια συμβαίνουν σε ποσοστό 80%-85%.

Αιμορραγικό αγγειακό εγκεφαλικό επειδόδιο: οφείλεται σε ρήξη αγγείου που οδηγεί στον απότομο διασκορπισμό αίματος στον εγκέφαλο (ανεύρυσμα). Αποτέλεσμα είναι είτε η ολοκληρωτική καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων είτε η διακοπή της λειτουργίας τους για ένα χρονικό διάστημα. Τα αιμορραγικά επεισόδια συμβαίνουν σε ποσοστό 15%-20%.

Οι άντρες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής καθώς και τα άτομα που έχουν εμφανίσει εγκεφαλικό επεισόδιο στο παρελθόν. Αιτιολογικοί παράγοντες είναι η υπέρταση, τα καρδιακά νοσήματα, ο διαβήτης, η αυξημένη χοληστερόλη, το κάπνισμα και οι καταχρήσεις σε αλκοόλ και άλλες ουσίες.

Συμπτώματα:

1. Ημιπληγία (παράλυση της δεξιάς ή της αριστερής πλευράς του σώματος).
2. Μυϊκή αδυναμία ή μούδιασμα στο ένα σκέλος ή στο πρόσωπο.
3. Διαταραχές στην ισορροπία και τον συντονισμό των κινήσεων.
4. Διαταραχές στην ομιλία.
5. Διαταραχές στην αντίληψη και την επικοινωνία.
6. Διαταραχές όρασης (στο ένα ή και στα δύο μάτια).
7. Έντονος πονοκέφαλος, ίλιγγος ή ξαφνική ζαλάδα.

Οι στόχοι της φυσικοθεραπείας:

Κατά την 1^η (χαλαρή) φάση:

1. Αλλαγή θέσεων στο κρεβάτι, φόρτιση της προσβεβλημένης πλευράς και εκμάθηση των φροντιστών/-τριών της διαχείρισης της κατάστασης του/της ασθενή/-ούς κατά τις πρώτες μέρες μετά το εγκεφαλικό.
2. Ενεργοποίηση των αντανακλαστικών στάσης.
3. Κινητοποίηση των αρθρώσεων με στόχο την αποφυγή της δυσκαμψίας.

Κατά τη 2^η (σπαστική) φάση:

1. Εύρεση ανασταλτικών προτύπων για τη διαχείριση της σπαστικότητας (φάση σπαστικότητας).
2. Επιλογή νάρθηκα ή άλλων βοηθητικών μέσων (σε περίπτωση που χρειάζεται) με στόχο τη διευκόλυνση της ορθοστάτισης και της βάδισης.
3. Βελτίωση της μυϊκής δύναμης και της ισορροπίας.

Κατά την 3^η φάση (φάση σχετικής ανάρρωσης):

1. Επιστροφή στην καθημερινότητα-εργασία.
2. Βελτίωση των προτύπων κίνησης.

Γιατί φυσικοθεραπεία στο σπίτι;

Είναι σημαντικό η αποκατάσταση της κίνησης να ξεκινήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η φυσικοθεραπεία ξεκινάει από τις πρώτες κιόλας μέρες, ανάλογα με τις κλινικές οδηγίες του γιατρού και την έκταση του εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο/η φυσικοθεραπευτής/-τρια θα αναλάβει από την αρχή να βοηθήσει τον/την ασθενή να χτίσει νέα πρότυπα κίνησης και να τον/την εκπαιδεύσει στην εκτέλεση των βασικών πρώτων αναγκών μέχρι το τελικό στάδιο της αποκατάστασής του/της. Λόγω της ανάγκης του/της ασθενή/-ούς να κινηθεί μέσα στο σπίτι και λόγω της δυσκολίας του/της να μετακινηθεί σε άλλους χώρους η κατ΄ οίκον φυσικοθεραπεία κρίνεται απαραίτητη.