Άκανθα πτέρνας και φυσικοθεραπεία

Ως άκανθα πτέρνας ορίζεται η εναπόθεση ασβεστίου στην κάτω επιφάνεια της πτέρνας με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μυτερού εξογκώματος που μοιάζει με οστικό. Η συχνότερη αιτία εμφάνισης της άκανθας πτέρνας αποτελεί η φλεγμονή των τενόντων που προσφύονται στην περιοχή της πελματιαίας απονεύρωσης. Συνήθως εμφανίζεται στο πίσω μέρος της πτέρνας ή στο πρόσθιο τμήμα της κοντά στην ποδική καμάρα. Η εμφάνιση άκανθας στο οπίσθιο τμήμα της πτέρνας συνήθως σχετίζεται με φλεγμονή του αχίλλειου τένοντα προκαλώντας ευαισθησία και πόνο ενώ τις περισσότερες φορές η δημιουργία άκανθας στην ποδική καμάρα σχετίζεται με φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης.

Κλινικά η άκανθα πτέρνας διαγιγνώσκεται μέσω της ψηλάφησης όπου εντοπίζεται ένα σημείο υψηλής ευαισθησίας το οποιο συμπίπτει με την προεξοχή. Το άτομο συνήθως αναφέρει δυσκολία και πόνο κατά τη βάδιση σε σκληρές επιφάνειες (πχ. ξύλινες επιφάνειες). Στην τριγύρω περιοχή συχνά παρουσιάζεται τοπική αύξηση της θερμοκρασίας και το άτομο ενδέχεται να νιώθει έναν οξύ-διαξιφιστικό πόνο στα τα πρώτα του βήματα κατά την έναρξη της ημέρας.

Η πρόληψη έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα ή μόλις πρωτοεμφανιστούν οι ενοχλήσεις. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ χρήσιμη η επίγνωση των ακόλουθων επιβαρυντικών παραγόντων: αθλητικές δραστηριότητες (όπως τρέξιμο, άλματα), δραστηριότητες πάνω σε σκληρές επιφάνειες (περπάτημα, τρέξιμο,άλματα), τραύμα στην πτέρνα καθώς και ακατάλληλη υπόδηση που δεν προσφέρει στήριξη για μεγάλο χρονικό διάστημα (πχ. σαγιονάρες). Επιπλέον παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης αποτελούν η παχυσαρκία, η ηλικία και το φύλο (γυναίκες συχνότερα). Άλλες κλινικές καταστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε άκανθα πτέρνας είναι η αντιδραστική αρθρίτιδα, η σπονδυλαρθρίτιδα, η πελματιαία απονευρωσίτιδα και η ιδιοπαθής σκελετική υπερόστωση.

Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική ή/και να συνδυάζεται με έγχυση κορτικοστεροειδών (συνηθέστερα σε καταστάσεις έντονου πόνου). Η φυσικοθεραπεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αποκατάστασης. Ακολουθώντας τα κατάλληλα βήματα στο σωστό χρόνο η αποκατάσταση μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Φυσικά μέσα για ανακούφιση από τον πόνο που χρησιμοποιούνται στην φυσικοθεραπεία μπορεί να φανούν χρήσιμα στα πρώτα στάδια του προβλήματος (κρουστικός υπέρηχος, tens, πάγος και ήπια μάλαξη στην πάσχουσα περιοχή). Κύριος στόχος είναι η ανάκτηση της πλήρους λειτουργικότητας, της αντοχής και του εύρους κίνησης που συχνά περιορίζονται λόγω πόνου. Στο στάδιο αυτό η αποκατάσταση στηρίζεται σε μεθόδους όπως το manual therapy, οι ασκήσεις hold-relax, οι ισομετρικές και άλλες διατατικές ασκήσεις. Κύριο μέλημα για τη θεραπεία της άκανθας πτέρνας, αποτελεί τόσο η ενδυνάμωση της πάσχουσας περιοχής (μύες του πέλματος) όσο και η γενικότερη ενδυνάμωση της κινητικής αλυσίδας του κάτω άκρου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη λειτουργική ικανότητα του άκρου και την προστασία από επανατραυματισμό της περιοχής, μέσω της σταδιακής έκθεσης στην δραστηριότητα.

Η φυσικοθεραπεία έχει δύο βασικούς στόχους στην αντιμετώπιση της άκανθας πτέρνας, αφενός τη μείωση του πόνου και αφετέρου την επανεκπαίδευση της λειτουργικής ικανότητας και την εκπαίδευση με στόχο τη διαχείριση των συμπτωμάτων εφ’όρου ζωής. Για τον λόγο αυτό συχνά προτείνεται σε άτομα με άκανθα πτέρνας η πραγματοποίηση ειδικής αξιολόγησης του ποδιού και η διεξαγωγή πελματογραφήματος με σκοπό τη δημιουργία κατάλληλων ορθωτικών πελμάτων. Τα ορθωτικά πέλματα συμβάλλουν τόσο στην ανακούφιση των συμπτωμάτων όσο και στην πρόληψή τους καθώς προσφέρουν στο άτομο ομοιόμορφη κατανομή του βάρους του σώματός του και των κραδασμών στον άκρο πόδα.

Άκανθα πτέρνας και φυσικοθεραπεία